Preventie COVID-19
COVID-19 is een niet te onderschatten virus-infectie. Lang niet iedereen wordt er even (ernstig) ziek van maar Corona is dodelijker dan bijvoorbeeld griep (zie ook het artikel in het Parool van 30-10-2020). Hoe iemands lichaam gaat reageren op een infectie met SARS-CoV-2 is van tevoren niet met zekerheid te zeggen en belangrijk is dat je de kans op een ernstig verloop van de infectie veel kleiner maakt door het versterken van je weerstand. Zie daarvoor ook de handreikingen op de pagina (Voor)zorgen COVID-19.
Een andere insteek die helpt beschermen tegen een COVID-19 infectie, is de vaccinatie met één van de vaccins die de komende tijd beschikbaar komen.
Als ik een sepsis heb gehad, doe ik er dan goed aan om me te laten vaccineren?
Voor veel (ex-)sepsispatiënten is dit een vraag die speelt. En: het is een terechte vraag. Bescherming tegen de impact van het gevaarlijke SARS-CoV-2 virus is heel belangrijk en het verminderen van de besmettelijkheid ook. Het moet wél gezegd dat we op dit moment nog niet zeker weten of mensen die ingeënt zijn, ook minder besmettelijk zijn voor hun omgeving. Blijft over: de bescherming tegen een infectie, en die is bij alle vaccins rond (iets onder of boven) de 90%. Die bescherming is dus redelijk goed gewaarborgd, ook al weten we nog niet zeker hoelang die bescherming duurt én met díe beperking dat we niet helemaal zeker weten of het vaccin ook tegen nieuwe varianten werkzaam is. De verwachting is van wel. Het vaccin biedt dus hoogst waarschijnlijk een goede bescherming tegen een verraderlijk virus en dat is van groot belang. Daarom kan vaccinatie een goede keuze zijn. Wel zijn er een aantal beperkingen en aandachtspunten (zie onder) waar in ieder geval iedereen die kort geleden (minder dan een half jaar) een sepsis heeft doorgemaakt het gesprek met de behandelend specialist en/of de huisarts over moet aangaan. Let wel: is de sepsis langer geleden en hebt u nog steeds klachten van herhaalde infecties en een verminderde weerstand, of gebruikt u bepaalde medicatie (zie hieronder) ook dan is het raadzaam advies in te winnen bij de arts.
Beperkingen en aandachtspunten
In de digitale korte bijsluiter van het Moderna-vaccin staat te lezen: ‘Vraag aan uw arts of u dit vaccin mag krijgen als u:
Hier voegt Sepsis en daarna nog aan toe:
Bent u vanwege eerdere reacties van uw lijf wat bezorgd (bijvoorbeeld door een heftige allergische reactie op bepaalde medicatie in het verleden) geef dan gerust van tevoren via een telefoontje of ter plekke (extra) aan, dat u even een kwartiertje na de inenting wilt blijven zitten/geobserveerd wilt worden, om zeker te weten dat u er goed op reageert. In principe valt dit onder de standaardmaatregelen bij de inenting.
Natuurlijk kan het zijn dat er zich tijdens of na de vaccinatie-campagne bepaalde effecten openbaren die vooraf niet duidelijk naar voren zijn gekomen of voorzien waren. Het vaccin heeft alle stappen en tests goed doorlopen maar het Pfizer-vaccin en het Moderna-vaccin zijn wel gebaseerd op een nieuw principe waarvan we de lange termijnwerking (na een jaar) op het lichaam niet volledig kennen. Bij de tests op korte termijn zijn echter geen ernstige bijwerkingen naar voren gekomen.
Risicogroepen
Ex-sepsis-patiënten worden vooralsnog straks niet standaard als ‘risico-groep’ opgeroepen. Dat gebeurt wel als u eerder ook al de griep-prik kreeg of wanneer u bekend bent (geraakt) met hart- of longproblemen of een andere chronische aandoening die u kwetsbaarder maakt. Maar uiteindelijk is het wel de bedoeling dat de hele bevolking wordt gevaccineerd met inachtneming van de bovenstaande beperkingen, dus ook u als ex-sepsis-patiënt. Zie daarbij de bovenstaande ‘Beperkingen en aandachtspunten’, en bespreek het bij twijfel altijd met uw behandelend arts.
Hoe werken de verschillende vaccins?
Het Pfizer- en het Moderna-vaccin zijn zgn. RNA vaccins. Daarnaast bestaan er Vector-vaccins. Het AstraZeneca-vaccin is daar een voorbeeld van. Het laatstgenoemde soort vaccin kennen we al langer; het is een ‘aangepast’ virus waar je in de regel niet ziek van kunt worden maar dat wel zorgt voor de aanmaak van afweerstoffen (vergelijk het griep-vaccin). RNA vaccins bevatten de code voor een eiwit dat kenmerkend is aan het virus, in dit geval het ‘spike-eiwit’ van het Coronavirus. Na de inenting bouwt het lichaam dit eiwit volgens de code zelf en wordt dit eiwit vervolgens als ‘lichaamsvreemd’ herkend door het immuunsysteem. Dit brengt een immuunreactie op gang die ervoor zorgt dat antistoffen wanneer het Corona-virus binnendringt, vastklampen aan het eiwit van het virus zodat het niet tot een ernstige infectie komt. Ook worden er geheugencellen gevormd die het eiwit kunnen herkennen Zie voor verdere informatie op de site van het RIVM. Of bekijk de video van de NOS met uitleg en het filmpje ‘Hoe werkt een vaccin?‘
Een aantal belangrijke vragen beantwoord
Zie de 10 belangrijkste vragen zoals die in de Volkskrant werden beantwoord. Lees het artikel hier. Om het beeld compleet te maken, is het natuurlijk goed om de onzekerheden, zoals hierboven ook beschreven, niet buiten beschouwing te laten. Evenwel moet bij eventuele (nieuwe) klachten nog blijken of die ook inderdaad direct samenhangen met het vaccin en of deze risico’s algemeen of alleen voor enkelingen van toepassing zijn. Het blijven volgen van de ontwikkelingen en het stellen van de goede vragen, blijft dus van belang.
Belangrijk
Tot zover de belangrijkste basis-informatie. Ook Sepsis en daarna kan u geen details vertellen over eventuele effecten op langere termijn. Die informatie is er eenvoudigweg nog niet omdat het om een nieuw vaccin gaat. Ook kunnen bijwerkingen optreden. Dat hóeft niet, maar kan zeker gebeuren. Na een sepsis kan uw immuunsysteem nog een tijd ontregeld zijn. Dat kan een jaar duren maar ook langer. En bij sommigen duurt het korter. Het is begrijpelijk dat u zich afvraagt of een vaccin het weer in balans komen van uw immuunsysteem dient. In de komende maanden zal er meer duidelijk worden over de mate en vorm van bijwerkingen. Sepsis en daarna zal deze gegevens ook volgen, zodat dit u kan helpen bij uw afwegingen. Aan de andere kant is er het risico van een Corona-infectie die heel veel impact kan geven (inclusief een risico, bij verergering, op sepsis). Te kiezen voor bescherming door vaccinatie is dus een goed te beredeneren keuze. Het voorkomen van een infectie betekent ook het voorkomen van een sepsis. Echter, voor iemand die een sepsis heeft doorgemaakt (=een ontsporing van de immuunreactie), is het goed om niet ‘blanco’ de vaccinatie in te gaan en wel de bovengenoemde informatie tot zich te nemen. Het kan in ieder geval zijn dat u sterkere bijwerkingen ervaart zoals spierpijn, hoofdpijn en verhoging/koorts als u kortere tijd geleden een sepsis hebt doorgemaakt omdat uw afweersysteem dan (wat) heftiger kan reageren. En, als de bovenstaande beperkingen of aandachtspunten bij u van toepassing zijn, dan wordt u ten sterkste aangeraden met uw arts te overleggen. En dat geldt ook als u om wat voor reden dan ook twijfels hebt. Overleg in dat geval altijd.
Tot slot voegt Sepsis en daarna hier graag aan toe: in alle gevallen is het heel belangrijk om uw lichaam extra te ondersteunen met de voedingssupplementen zoals genoemd op de pagina (Voor)zorgen COVID-19 zodat heftige lichaamsreacties zoveel mogelijk goed opgevangen kunnen worden. Daar bewijst u in alle gevallen uw lichaam en immuunsysteem een goede dienst mee. Doet u dát in ieder geval en houdt u aan de beschermende maatregelen die van kracht zijn.
Zie voor alle informatie rond (herstellen na) sepsis bij ‘Alles over sepsis‘.
Idelette Nutma 8-1-2021
- -Een slechte afweer heeft. Bijvoorbeeld door ziekte of door het gebruik van medicijnen.
- -Bloedverdunners gebruikt. Of als u een ziekte heeft waardoor uw bloed minder goed stolt
- -Eerder een ernstige allergische reactie heeft gehad op een ingrediënt van een vaccin
-
Maak een nieuwe afspraak als u ernstig ziek bent of hoge koorts heeft voordat u de vaccinatie krijgt, of wanneer u klachten heeft die vaak voorkomen bij het Corona-virus. Daar voegt Sepsis en daarna aan toe: dus ook als u alleen snotterig bent of lichte verhoging hebt is het raadzaam om vaccinatie uit te stellen.
Hier voegt Sepsis en daarna nog aan toe:
Bent u vanwege eerdere reacties van uw lijf wat bezorgd (bijvoorbeeld door een heftige allergische reactie op bepaalde medicatie in het verleden) geef dan gerust van tevoren via een telefoontje of ter plekke (extra) aan, dat u even een kwartiertje na de inenting wilt blijven zitten/geobserveerd wilt worden, om zeker te weten dat u er goed op reageert. In principe valt dit onder de standaardmaatregelen bij de inenting.
Natuurlijk kan het zijn dat er zich tijdens of na de vaccinatie-campagne bepaalde effecten openbaren die vooraf niet duidelijk naar voren zijn gekomen of voorzien waren. Het vaccin heeft alle stappen en tests goed doorlopen maar het Pfizer-vaccin en het Moderna-vaccin zijn wel gebaseerd op een nieuw principe waarvan we de lange termijnwerking (na een jaar) op het lichaam niet volledig kennen. Bij de tests op korte termijn zijn echter geen ernstige bijwerkingen naar voren gekomen.
Risicogroepen
Ex-sepsis-patiënten worden vooralsnog straks niet standaard als ‘risico-groep’ opgeroepen. Dat gebeurt wel als u eerder ook al de griep-prik kreeg of wanneer u bekend bent (geraakt) met hart- of longproblemen of een andere chronische aandoening die u kwetsbaarder maakt. Maar uiteindelijk is het wel de bedoeling dat de hele bevolking wordt gevaccineerd met inachtneming van de bovenstaande beperkingen, dus ook u als ex-sepsis-patiënt. Zie daarbij de bovenstaande ‘Beperkingen en aandachtspunten’, en bespreek het bij twijfel altijd met uw behandelend arts.
Hoe werken de verschillende vaccins?
Het Pfizer- en het Moderna-vaccin zijn zgn. RNA vaccins. Daarnaast bestaan er Vector-vaccins. Het AstraZeneca-vaccin is daar een voorbeeld van. Het laatstgenoemde soort vaccin kennen we al langer; het is een ‘aangepast’ virus waar je in de regel niet ziek van kunt worden maar dat wel zorgt voor de aanmaak van afweerstoffen (vergelijk het griep-vaccin). RNA vaccins bevatten de code voor een eiwit dat kenmerkend is aan het virus, in dit geval het ‘spike-eiwit’ van het Coronavirus. Na de inenting bouwt het lichaam dit eiwit volgens de code zelf en wordt dit eiwit vervolgens als ‘lichaamsvreemd’ herkend door het immuunsysteem. Dit brengt een immuunreactie op gang die ervoor zorgt dat antistoffen wanneer het Corona-virus binnendringt, vastklampen aan het eiwit van het virus zodat het niet tot een ernstige infectie komt. Ook worden er geheugencellen gevormd die het eiwit kunnen herkennen Zie voor verdere informatie op de site van het RIVM. Of bekijk de video van de NOS met uitleg en het filmpje ‘Hoe werkt een vaccin?‘
Een aantal belangrijke vragen beantwoord
Zie de 10 belangrijkste vragen zoals die in de Volkskrant werden beantwoord. Lees het artikel hier. Om het beeld compleet te maken, is het natuurlijk goed om de onzekerheden, zoals hierboven ook beschreven, niet buiten beschouwing te laten. Evenwel moet bij eventuele (nieuwe) klachten nog blijken of die ook inderdaad direct samenhangen met het vaccin en of deze risico’s algemeen of alleen voor enkelingen van toepassing zijn. Het blijven volgen van de ontwikkelingen en het stellen van de goede vragen, blijft dus van belang.
Belangrijk
Tot zover de belangrijkste basis-informatie. Ook Sepsis en daarna kan u geen details vertellen over eventuele effecten op langere termijn. Die informatie is er eenvoudigweg nog niet omdat het om een nieuw vaccin gaat. Ook kunnen bijwerkingen optreden. Dat hóeft niet, maar kan zeker gebeuren. Na een sepsis kan uw immuunsysteem nog een tijd ontregeld zijn. Dat kan een jaar duren maar ook langer. En bij sommigen duurt het korter. Het is begrijpelijk dat u zich afvraagt of een vaccin het weer in balans komen van uw immuunsysteem dient. In de komende maanden zal er meer duidelijk worden over de mate en vorm van bijwerkingen. Sepsis en daarna zal deze gegevens ook volgen, zodat dit u kan helpen bij uw afwegingen. Aan de andere kant is er het risico van een Corona-infectie die heel veel impact kan geven (inclusief een risico, bij verergering, op sepsis). Te kiezen voor bescherming door vaccinatie is dus een goed te beredeneren keuze. Het voorkomen van een infectie betekent ook het voorkomen van een sepsis. Echter, voor iemand die een sepsis heeft doorgemaakt (=een ontsporing van de immuunreactie), is het goed om niet ‘blanco’ de vaccinatie in te gaan en wel de bovengenoemde informatie tot zich te nemen. Het kan in ieder geval zijn dat u sterkere bijwerkingen ervaart zoals spierpijn, hoofdpijn en verhoging/koorts als u kortere tijd geleden een sepsis hebt doorgemaakt omdat uw afweersysteem dan (wat) heftiger kan reageren. En, als de bovenstaande beperkingen of aandachtspunten bij u van toepassing zijn, dan wordt u ten sterkste aangeraden met uw arts te overleggen. En dat geldt ook als u om wat voor reden dan ook twijfels hebt. Overleg in dat geval altijd.
Tot slot voegt Sepsis en daarna hier graag aan toe: in alle gevallen is het heel belangrijk om uw lichaam extra te ondersteunen met de voedingssupplementen zoals genoemd op de pagina (Voor)zorgen COVID-19 zodat heftige lichaamsreacties zoveel mogelijk goed opgevangen kunnen worden. Daar bewijst u in alle gevallen uw lichaam en immuunsysteem een goede dienst mee. Doet u dát in ieder geval en houdt u aan de beschermende maatregelen die van kracht zijn.
Zie voor alle informatie rond (herstellen na) sepsis bij ‘Alles over sepsis‘.
Idelette Nutma 8-1-2021
