FEITEN OVER SEPSIS
Home > Alles over sepsis > Feiten en vragen > Feiten over sepsis
In deze rubriek vindt u feiten en cijfers over sepsis. Hoeveel komt het voor in Nederland en in de hele wereld? En hebben we daar goed zicht op? Wat weten we wel en wat weten we (nog) niet?
[/swifty_text][/swifty_grid_column]
Feiten over sepsis in Nederland
(uit de Sepsis Richtlijn Nederland, 26-3-2020)
In Nederland worden jaarlijks circa 35.000 patiënten slachtoffer van sepsis. Per jaar komen zo’n 10.000 patiënten met sepsis op de Intensive Care (IC) afdeling terecht (dit is een update van 2020). Op de IC is het daarmee doodsoorzaak nummer één. Maar er worden ook veel mensen voor een (beginnende) sepsis behandeld op ‘gewone’ ziekenhuis-afdelingen.
Citaat uit de Algemene Inleiding van de Sepsis Richtlijn volwassenen, 2021:
“Sepsis komt dagelijks voor in elk Nederlands ziekenhuis. Epidemiologische cijfers van sepsispatiënten in Nederlandse ziekenhuizen zijn weinig bekend; er zijn wel cijfers bekend over sepsispatiënten opgenomen op de IC-afdelingen. De meest recente cijfers van de Stichting Nationale Intensive Care Evaluatie (NICE) met gegevens van Nederlandse IC-afdelingen over 2018 en 2017 geven het volgende beeld, waarbij dient te worden beseft dat niet alle sepsispatiënten op een IC worden opgenomen:
in 2017 zijn 4704 patiënten met sepsis op Nederlandse IC-afdelingen opgenomen. In 2018 werden 5008 patiënten op Nederlandse IC-afdelingen met sepsis opgenomen, een toename van 6,5% ten opzichte van 2017. De gemiddelde leeftijd van de patiënten was 67 jaar en 58% was man.” Bron: Richtlijnen Database Federatie Medisch Specialisten
Sepsis ‘buiten de Intensive Care’ is nog lang niet goed in beeld in Nederland
Van het aantal sepsis-patiënten dat wordt opgenomen op de IC met een sepsis, of op de IC een sepsis ontwikkelt, hebben we wel een goed beeld maar we hebben nog onvoldoende zicht op de patiënten die op een ‘gewone’ verpleegafdeling worden opgenomen met een sepsis of aldaar een sepsis ontwikkelen. En dat heeft alles te maken met registratie.
Niet altijd wordt het ziektebeeld sepsis als zodanig genoteerd in de medische status. Een voorbeeld is dat er melding wordt gemaakt van ‘een ernstige bacteriële infectie’ of een ‘buikvlies-ontsteking na een darmperforatie’ of een term als ‘respiratoire insufficiëntie bij pneumonie’ of ‘een complicerende infectie na een ……operatie’. In die gevallen gaat het vaak om sepsis. En ook bij het, na overlijden, noteren van de doodsoorzaak wordt in geval van sepsis vaak de onderliggende ziekte als doodsoorzaak genoemd, bijv. in geval van kanker of een longontsteking. Zie ook verder bij het artikel van de Global Sepsis Alliance hieronder.
Sepsis komt ook nog steeds voor als ‘vermijdbare schade’ in Nederland, ‘SOS voor sepsis!’
Er zijn gelukkig heel veel ziekenhuizen, (huis)artsen en verpleegkundigen die sepsis tijdig opmerken. Toch gaat het ook nog vaak mis. Aan de ene kant heeft dat te maken met het feit dat sepsis ook op andere ziektebeelden kan lijken en dat het bij ouderen bijvoorbeeld vaak sluipender verloopt maar de andere kant is dat het heel vaak niet goed wordt beoordeeld, te laat wordt opgemerkt, niet als een urgente situatie wordt benaderd en daardoor niet adequaat wordt behandeld.
Daarom werd ook in 2018 de petitie ‘SOS voor sepsis’ aangeboden aan de Tweede Kamer, om hiervoor aandacht te vragen. Want bij sepsis telt elk uur. Het rapport van het NIVEL, dat in 2018 uitkwam, liet ook duidelijk zien dat sepsis nog steeds (zij het minder) voorkomt in ziekenhuizen na bepaalde (hoogtechnische) ingrepen of als gevolg van onvoldoende basale maatregelen.
De Global Sepsis Alliance drong in een publicatie al aan op betere registratie van sepsis in de hele wereld
In het door de GSA geschreven artikel ‘Recognizing Sepsis as a Global Health Priority — A WHO Resolution’ gepubliceerd in aug. 2017 in het vakblad NEJM werd al gesteld:
“This lack of data is compounded by the fact that sepsis is treated as a “garbage code” in the Global Burden of Disease statistics, where most deaths due to sepsis are classified as being caused by the underlying infection. Improving the coding of sepsis and establishing a proper accounting in those statistics are essential steps envisaged by the WHA.”
In het Nederlands vertaald: “Dit gebrek aan gegevens wordt nog verergerd door het feit dat sepsis wordt behandeld als een “afvalcode” in de Global Burden of Disease-statistieken, waar de meeste sterfgevallen als gevolg van sepsis worden geclassificeerd als veroorzaakt door de onderliggende infectie. Het verbeteren van de codering van sepsis en het opzetten van een correcte boekhouding in die statistieken zijn essentiële stappen die door de WHA worden overwogen.”
Hoeveel komt sepsis in de wereld voor?
In het artikel ‘The Global Burden of sepsis’ worden cijfers gegeven over sepsis in de hele wereld. Zie het artikel dat gepubliceerd werd in The Lancet in 2020. Voor het eerst werden daarin harde en schrijnende cijfers gegeven: in 2017 stierven wereldwijd 11 miljoen mensen aan sepsis. 1 op de 5 doden wereldwijd hield verband met sepsis.
