SEPSIS PROTOCOLLEN & RICHTLIJNEN
Home > Alles over sepsis > Instanties en beleid rond sepsis > Sepsis protocollen en richtlijnen
U vindt op de onderstaande pagina’s alle informatie over protocollen en richtlijnen die zijn ontwikkeld om de behandeling van sepsis verder te verbeteren en de sterfte door sepsis terug te dringen. Heel belangrijk daarbij is ook de vroege herkenning van sepsis. Vroege herkenning is de sleutel tot overleving en kan ook blijvende schade helpen voorkomen.
Op 16 november 2022 was de Sepsis Richtlijn klaar
Hier is 5 jaar aan gewerkt. De Richtlijn Sepsis spreidt zich uit over 3 fases waarbij ook de voorlichting over (lange termijn)gevolgen een apart plek heeft gekregen. Sepsis en daarna heeft gelijk bij de start, in fase 1, aandacht gevraagd voor het gebrek aan nazorg en het belang van meer aandacht voor de gevolgen van sepsis. De FCIC/ICConnect was in alle fases bij de richtlijn betrokken, ook in fase 3 waarbij de voorlichting over de lange termijn invulling heeft gekregen. De richtlijn is bedoeld voor gebruik in ziekenhuizen, om zowel de vroege herkenning, de behandeling als de aandacht voor de lange termijngevolgen te verbeteren. Voor het laatste zullen zeker nog verdere stappen nodig zijn maar het is een begin! Lees ook wat patiënten als belangrijk aangaven (in een focusgroep rond sepsis).
Update 2021 van de Surviving Sepsis Campaign Richtlijn
Lees hier de in oktober 2021 uitgebrachte update, waarin o.a. wordt geadviseerd om niet de qSOFA als het instrument te gebruiken voor vroege herkenning van sepsis maar SIRS, NEWS, of MEWS (lees: waarbij de qSOFA meer ondersteunend is). Een nieuw advies is om ook ‘capillary refill’ te gebruiken als leidraad bij de behandeling van de kritiek zieke sepsis-patiënt. Helaas krijgt vitamine C geen ruimte in deze richtlijn. Maar aandacht voor goede informatie-voorziening over sepsis(gevolgen), lotgenotencontact en follow-up wel.
Lees de richtlijn met alle aanbevelingen hier. Bron: Critical Care Medicine.
De Nederlandse Richtlijn Sepsis bij Kinderen
Aan deze richtlijn is hard gewerkt door een projectgroep bestaande uit vele artsen en een aantal patiëntvertegenwoordigers. Het richtlijntraject liep van 2019 tot 2021. Stichting Kind&Ziekenhuis en Sepsis en daarna maakten ook deel uit van de projectgroep. Dit heeft o.a. gezorgd voor belangrijke aandacht voor communicatie over sepsis met ouders, kind en gezin. Daarnaast heeft deze inbreng ook geresulteerd in aparte aandacht voor nazorg. Voor de gehele richtlijn, zie bij deze link (op de website van de Federatie Medisch Specialisten). Voor het gedeelte over nazorg, zie hier.
Nederlandse Sepsis Richtlijn
De nieuwe Sepsis Richtlijn is in 2020 uitgekomen. Het eerste deel van deze richtlijn, over de vroege herkenning en diagnostiek is te vinden bij ‘Fase 1’. Ook de St. FCIC en Sepsis en daarna mochten daaraan meewerken. De richtlijn is te vinden op de website van de Federatie Medisch Specialisten bij Richtlijnen. Zie ook de ‘Bijlagen’ o.a. met een verslag van de Invitational Conference en een verslag van de patiëntenfocusgroep. Belangwekkend is dat er ook een aparte fase (fase 3) wordt besteed aan de lange termijngevolgen.
De Surviving Sepsis Guidelines
In samenwerking tussen de Society of Critical Care Medicine en de ESCIM (Europen Society of Critical and Intensice Care Medicine) werd de Surviving Sepsis Campaign ingezet. Deze campagne beoogde de mortaliteit (overlijdenscijfers) voor sepsis met 25 % te verminderen. Hiertoe werd een behandel-richtlijn opgesteld. In 2020 werd een nieuwe, aangepaste, richtlijn gepubliceerd die ziekenhuizen, ook in Nederland, helpt om sepsis zo snel en effectief mogelijk te behandelen, waaronder de zgn. 1 uurs-bundel, zie ook de pagina ‘Hoe wordt het behandeld?’. Hieronder is een video te zien van deze richtlijn. Alle informatie over de richtlijn is verder te vinden op de SSC website.
Richtlijn antibiotica behandeling bij sepsis
De Stichting Werkgroep Antibiotica Beleid (afgekort: SWAB) heeft een richtlijn opgesteld voor de antibiotica-behandeling bij sepsis. Deze richtlijn is in 2020 vernieuwd.
De richtlijn is (in Engels) na te lezen in het document van de SWAB, zie de SWAB website.
Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd stelt indicatoren voor vroegherkenning van sepsis
Sinds 2019 controleert de IGJ ook op het voorkomen van sepsis. Ziekenhuizen worden geacht extra maatregelen te treffen om sepsis tijdig te herkennen en goed te behandelen. De Inspectie Gezondheid en Jeugd heeft hier indicatoren voor vastgesteld. Zie vanaf pagina 99 in dit document. Er zijn 3 categorieën indicatoren:
1) Indicator Vroegtijdig signaleringssysteem voor dreigende sepsis
2) Indicator Aanwezigheid structurele multidisciplinaire evaluatiecyclus sepsis
3) Indicator Scholing in vroegtijdige herkenning van sepsis
Een nieuwe sepsis definitie werd in 2016 vastgesteld
De ‘oude’ sepsisdefinitie dateerde nog van 2001. Het verschil is dat de term ‘ernstige sepsis’ is verdwenen uit de definitie. Omdat in de nieuwe omschrijving van sepsis wordt gesproken bij een bepaalde score van orgaan-falen is sepsis sowieso ‘ernstig’. Om de mate van orgaanfalen te bepalen wordt gebruik gemaakt van de SOFA (Sequential Organ Failure Assessment) waarbij punten worden toegekend voor bijv. lage bloeddruk, het zuurstofgehalte in het bloed, de nierfunctie, het mentale functioneren (verwardheid of sufheid, etc.). Zie voor de sepsis-definitie de pagina: ‘Uitleg over sepsis’.
Scores voor orgaanfalen
Om de ernst en de risico’s van de toestand van de patiënt te kunnen inschatten wordt in deze definitie een ‘snelle score’ gehanteerd, de ‘quick SOFA’ die bestaat uit 3 onderdelen:
A)Verandering in de mentale toestand
B)Een versnelde ademhaling van 22 of meer x per minuut
C)Een verlaagde bloeddruk met een bovendruk gelijk aan of kleiner dan 100 mg Hg (dit is ‘kwikdruk’ zoals die wordt geregistreerd met een bloeddrukmeter)
